Duża świątynia rzuca światło na tajemniczą prekolumbijską kulturę Tiahuanaco
11 lipca 2025, 14:07Tiahuanaco czy też Tiwanaku, to duża, ważna i bardzo tajemnicza kultura prekolumbijska. Była to jedna z najwcześniejszych i prawdopodobnie w swoim czasie najpotężniejszych kultur Ameryki Południowej. Zniknęła przed tysiącem lat. Teraz naukowcy znaleźli wielki kompleks świątynny tej kultury, który rzuca nieco światła na organizację społeczeństwa Tiahuanaco, jego wierzenia i potęgę.
Język skandynawskich łowców-zbieraczy trafił do indoeuropejskiego
2 października 2017, 13:24Przed około 5000 lat do Europy napłynęli przedstawiciele kultury grobów jamowych. Była to jedna z najważniejszych migracji w dziejach starego kontynentu. Przybysze przynieśli ze sobą bowiem tak ważne innowacje jak wozy zaopatrzone w koła oraz produkcję żywności z mleka. Przynieśli też ze sobą nowy język. Z czasem protoindoeuropejski zdominował Europę i od niego pochodzą języki, których używamy.
Kamienne narzędzia są o dziesiątki tysięcy lat starsze, niż sądziliśmy
25 marca 2021, 08:32Kamienne narzędzia najstarszych dobrze udokumentowanych kultur – olduwajskiej i aszelskiej – są prawdopodobnie o dziesiątki tysięcy lat starsze niż sądzono. Takie wnioski płyną z badań zespołu kierowanego przez doktora Ivana Jaricia z Centrum Biologii Czeskiej Akademii nauk oraz doktorów Alastaira Keya i Davida Robertsa z Wydziału Antropologii University of Kent.
Wymarł jeden z najstarszych języków
5 lutego 2010, 16:57W ubiegłym tygodniu na Andamanach zmarła Boa Sr, a wraz z nią z powierzchni Ziemi zniknął jeden z najstarszych języków ludzkości i związana z nim kultura. Boa Sr miała około 85 lat. Przetrwała choroby przywiezione na Wyspy Andamańskie przez kolonizatorów, japońską okupację i uderzenie tsunami z 2004 roku.
Najstarszy warsztat wytwarzający ozdoby z muszli. Pracował tam neandertalczyk czy H. sapiens?
24 września 2025, 10:18Między 55 000 a 42 000 lat temu w Europie zachodziły ważne zmiany – wymierający neandertalczycy byli zastępowani przez H. sapiens. W tym czasie na terenie południowo-zachodniej Francji i północnej Hiszpanii rozwija się kultura szatelperońska. W środowisku naukowym trwają spory o to, kto ją stworzył. Według większości naukowców jej twórcami byli neandertalczycy, ale rozwinęła się pod wpływem oddziaływania naszego gatunku. Na stanowisku La Roche-à-Pierrot znaleziono najstarszy w Europie warsztat, w którym wytwarzano ozdoby z muszli. Działał on przed co najmniej 42 000 laty, a odkrywcy wiążą go z kulturą szatelperońską.
Archeolog: dopiero zaczynamy poznawać dzieje Puszczy Białowieskiej
12 lutego 2018, 14:57To, co obecnie wiemy o obecności i wpływie człowieka na Puszczę Białowieską w pradziejach i w średniowieczu, to zaledwie wierzchołek góry lodowej. Dopiero zaczynamy poznawać i rozumieć to zagadnienie - powiedział PAP archeolog z PAN Dariusz Krasnodębski.
Kultura to jeden z głównych czynników decydujących o tym, ile osób nosi maseczki w czasie pandemii
28 maja 2021, 09:49Psycholodzy od dziesiątków lat badają różnice pomiędzy kulturami kolektywistycznymi, a indywidualistycznymi. Pandemia COVID-19 dała kolejną okazję do zbadania tych różnic. Tym razem w kwestii noszenia maseczek. Okazało się, że różnice są widoczne nawet w ramach jednego kraju
Nie w lewo, lecz na zachód
15 grudnia 2009, 12:56Sposób, w jaki ludzie zapamiętują kroki taneczne, zależy od ich kręgu kulturowego. Przedstawiciele Zachodu operują pojęciami w rodzaju "w prawo" lub "w lewo", a dla wędrownych plemion zbieracko-myśliwskich z Namibii bardziej naturalne jest najwyraźniej opisywanie ruchu za pomocą stron świata – krok na północ, a teraz na wschód.
Dzieła sztuki sprzed epoki piramid
21 maja 2014, 09:27Wyryte na skale rysunki odkryte w 2010 roku na Pustyni Libijskiej potwierdzają teorię, że kultura starożytnego Egiptu ukształtowała się nie tylko pod wpływem kultur Bliskiego Wschodu, ale wpływ na nią miała też Afryka. Wiek wspomnianych rysunków został oszacowany przez uczonych z Cambridge University na 6-7 tysięcy lat.
Puchary dzwonowate – migracja idei, a nie ludzi
17 maja 2017, 11:18Przed około 4500 lat w Europie rozpowszechniły się puchary w kształcie dzwonów. Specjaliści od ponad 100 lat mówią o kulturze pucharów dzwonowatych i spierają się, czy jej pojawienie się to wynik mody, która spowodowała, że puchary takie szybko rozprzestrzeniły się pomiędzy różnymi grupami zamieszkującymi Europę, czy też ich pojawienie się ma związek z migracją przez kontynent ludu związanego z tą kulturą.
